Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024

Το να σκοτώνει κανείς ένα δολοφόνο η τιμωρία είναι δυσανάλογα μεγαλύτερη απ' το ίδιο το έγκλημα


— Ξέρετε κάτι; —έκανε ζωηρά ο πρίγκιπας: —Και σεις επίσης το προσέξατε κι όλοι αυτό ακριβώς λένε, αυτό που είπατε εσείς, και τη μηχανή, τη γκιλοτίνα, γι' αυτό τη σοφιστήκανε.

Εμένα όμως, τότε ακόμα που το 'βλεπα, μου πέρασε μία σκέψη: Κι αν αυτό ίσα‐ίσα είναι το χειρότερο; Σας φαίνεται γελοίο, σας φαίνεται παράλογο, μα αν κάνει κανείς μερικούς συλλογισμούς μπορεί να του καρφωθεί ακόμα και η σκέψη που σας είπα. Σκεφτείτε: ας πάρουμε λόγου χάρη τα βασανιστήρια: στην περίπτωση αυτή έχουμε το μαρτύριο, τις πληγές, το σωματικό πόνο και κατά συνέπεια όλ' αυτά αποσπούν την προσοχή απ' το ψυχικό μαρτύριο, έτσι που βασανίζεσαι μονάχα απ' τις πληγές σου, μέχρι τη στιγμή που πεθαίνεις. Όμως ο κυριότερος, ο πιο δυνατός πόνος, ίσως να μην είναι ο πόνος απ' τις πληγές∙ ο μεγαλύτερος πόνος μπορεί να 'ναι το ότι ξέρεις πως στα σίγουρα, πως να, σε μια ώρα, ύστερα σε δέκα λεπτά, ύστερα σε μισό λεπτό, ύστερα τώρα, αμέσως — η ψυχή θα πετάξει απ' το κορμί σου και θα πάψεις πια να 'σαι άνθρωπος και πως όλ' αυτά είναι σίγουρα, το κυριότερο είναι που όλα αυτά θα γίνουν στα σίγουρα. Σαν βάζεις το κεφάλι σου κάτω απ' το μαχαίρι και τ' ακούς να γλιστράει πάνω απ' το κεφάλι σου —αυτό ίσα‐ίσα το τέταρτο του δευτερόλεπτου είναι το πιο φοβερό. Το ξέρετε τάχα πως αυτό δεν είναι δική μου φαντασία μα το 'χουν πει και πολλοί άλλοι;

Εγώ, τόσο πολύ το πιστεύω, που θα σας πω ανοιχτά τη γνώμη μου. Το να σκοτώνει κανείς ένα δολοφόνο η τιμωρία είναι δυσανάλογα μεγαλύτερη απ' το ίδιο το έγκλημα. Η θανάτωση ύστερ' από καταδίκη είναι δυσανάλογα φριχτότερη απ' το φόνο που διέπραξε ο ληστής. Εκείνον που τον σκοτώνουν οι ληστές, τον σφάζουν, τη νύχτα στο δάσος ή όπου αλλού, κι εκείνος το δίχως άλλο ελπίζει ακόμα πως θα σωθεί, το ελπίζει ως την πιο τελευταία στιγμή. Υπήρξαν παραδείγματα που του 'χαν κόψει κιόλας το λαρύγγι κι αυτός έλπιζε ακόμα, έτρεχε να σωθεί ή ικέτευε να τον αφήσουν.

Εδώ όμως όλη αυτή την τελευταία ελπίδα, που σαν την έχεις σου είναι δέκα φορές πιο εύκολο να πεθάνεις, σου την στερούν στα σίγουρα∙ εδώ υπάρχει καταδίκη, κι ο τρομερός πόνος βρίσκεται ίσα‐ ίσα στο γεγονός πως το ξέρεις ότι είναι των αδυνάτων αδύνατο να την αποφύγεις∙ μεγαλύτερο μαρτύριο απ' αυτό δεν υπάρχει στον κόσμο. Φέρτε και βάλτε ένα φαντάρο μπροστά σ' ένα κανόνι σε ώρα μάχης και ρίξτε του — αυτός όλο και θα ελπίζει ακόμα∙ μα αν του διαβάσετε αυτού του ίδιου του φαντάρου μια καταδίκη στα σίγουρα θα τον δείτε να τρελαθεί ή να βάλει τα κλάματα.

Ποιος είπε πως η ανθρώπινη φύση μπορεί να το υποφέρει αυτό χωρίς να φτάσει στην τρέλα; Γιατί αυτή η ύβρις, η αισχρή, η άχρηστη, η άσκοπη ύβρις; Ίσως‐ίσως να υπάρχει κάποιος άνθρωπος που του διαβάσανε την καταδίκη του, τον αφήσανε να υποφέρει το μαρτύριο κι ύστερα του είπανε: «Τράβα, σε συγχωρούμε». Ένας τέτοιος άνθρωπος θα μπορούσε ίσως να μας τα ιστορήσει. Γι' αυτό το μαρτύριο κι αυτή τη φρίκη μίλησε κι ο Χριστός∙ όχι, δεν έχουν το δικαίωμα να μεταχειρίζονται έτσι τον άνθρωπο!

 

Απόσπασμα από το βιβλίο « Ο ηλίθιος» του Φίοντορ Ντοστογιέφσκι

 


Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024

Μην το θεωρούμε σπατάλη χρόνου

Εάν δεν αποκτήσουμε λοιπόν εμείς πνευματικό πλούτο, για να μπορούμε να συντηρούμαστε από τους πνευματικούς τόκους, όταν θα εργαζόμαστε δωρεάν για τους άλλους, θα είμαστε οι πιο δυστυχισμένοι και αξιολύπητοι.

Γι’ αυτό να μη το θεωρούμε σπατάλη χρόνου, όταν κάνουμε εργασία στον εαυτό μας, είτε για λίγο χρονικό διάστημα είτε για πολύ είτε για πάντα, σ’ όλη τη ζωή μας, διότι η μυστική εργασία έχει την ιδιότητα να κηρύττει μυστικά τον λόγο του Θεού μέσα στις ψυχές των ανθρώπων.

 

Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης

 

Πηγή

Πώς ο άνθρωπος που έχει διαβάσει βιβλίο ξεχωρίζει από εκείνον που δεν έχει διαβάσει;

Κάποτε γελούσα με έναν φίλο που χώριζε όλη την ανθρωπότητα σε αυτούς που είχαν διαβάσει τους Αδελφούς Καραμαζόφ και σε αυτούς που δεν το είχαν διαβάσει.

 

Αλλά με τα χρόνια άρχισα να αντιμετωπίζω αυτό το συμπέρασμα χωρίς ειρωνεία πια και συνειδητοποίησα ότι από μια άποψη είχε αναμφισβήτητα δίκιο, και όχι μόνο ως προς το τυπικό μέρος. Οι πρώτοι πραγματικά διαφέρουν από τους δεύτερους.

 

Ο Γιούρι Λότμαν επαναλάμβανε συχνά ότι ένα βιβλίο δεν περιορίζεται σε αυτό στο οποίο αναφέρεται. Αυτό σημαίνει ότι το νόημα της ανάγνωσης και ο σκοπός της ανάγνωσης έγκειται στο να γνωρίσουμε το έργο στο σύνολό του, διότι αν δεν ήταν έτσι, θα ήταν αρκετές όλες αυτές οι περιλήψεις που υπάρχουν άφθονες στο Διαδίκτυο. Αλλά εμείς, οι οπαδοί της ανάγνωσης, εκκινούμε από το γεγονός ότι ένα άτομο που έχει διαβάσει ένα βιβλίο διαφέρει όχι μόνο από κάποιον που δεν το έχει διαβάσει, αλλά και από τον εαυτό του, δηλαδή από τον εαυτό πριν από την ανάγνωση του βιβλίου.

 

Πιστεύουμε ότι αυτή η παρατήρηση ισχύει όχι μόνο για τη λογοτεχνία, αλλά και για τη γνώση γενικότερα. Όπως ακριβώς η αξία του μυθιστορήματος του Ντοστογιέφσκι δεν περιορίζεται στην πλοκή του, στα πορτρέτα των χαρακτήρων και στη γλώσσα αυτή καθαυτή, έτσι και η αξία της γνώσης δεν έγκειται μόνο στα στοιχεία της που μπορούμε αργότερα να εφαρμόσουμε στη πράξη: στην προσωπική μας ζωή, στο επάγγελμά μας, στην κοινωνική δραστηριότητα. Η γνώση – με τη βαθύτερη έννοιά της, ως κατηγορία κοσμοθεωρίας – είναι πολύτιμη αυτή καθεαυτή. Και είναι κρίμα που αυτό συχνά ξεχνιέται στις συζητήσεις για το μέλλον της εκπαίδευσής μας, και η γνώση αντιμετωπίζεται περισσότερο ως εργαλείο, και φτάνουν μάλιστα στο σημείο να προτείνουν να αφαιρεθούν από το πρόγραμμα σπουδών πράγματα, των οποίων δε διαφαίνεται η προφανής χρησιμότητά τους.

 

Και κάτι ακόμη σχετικά με την προσέγγισή μας τόσο στην ανάγνωση όσο και στη γνώση. Ο Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ λέει στις «Διαλέξεις για την ξένη λογοτεχνία»: «Ας φανεί παράξενο, αλλά δεν είναι δυνατόν κάποιος να διαβάζει απλώς ένα βιβλίο, το βιβλίο είναι μόνο για να το ξαναδιαβάζεις. Ο καλός αναγνώστης, αυτός που συμμετέχει και συν-δημιουργεί, είναι αναγνώστης εκ νέου». Κατά τη γνώμη μου, οι ίδιες αρχές ισχύουν και για την εκπαίδευση. Άλλωστε, αυτό είναι και το νόημά της: να επανέρχεσαι διαρκώς στα ίδια ουσιώδη πράγματα, αλλά σε άλλο επίπεδο. Και γνώση δεν είναι μόνο να αφομοιώνεις προοδευτικά νέα θέματα, είναι και να επανέρχεσαι σε πιο δύσκολο επίπεδο στα παλαιά.

 

Βλαδίμηρος Λεγκόϊντα

 

Μετάφραση για την πύλη gr.pravoslavie.ru: Αναστασία Νταβίντοβα


Αναδημοσίευση από: https://simeiakairwn.wordpress.com

Τετάρτη 27 Μαρτίου 2024

Κυνηγοί θαυμάτων

Ψάχνουμε απεγνωσμένα θαύματα.

Σαν ακούσουμε για ένα υπερφυσικό γεγονός τρέχουμε να δούμε,να ρωτήσουμε, να μαθουμε,να είμαστε παρόντες ώστε μετά να έχουμε να λέμε,να διηγούμαστε καυχόμενοι,για την εικόνα που δάκρυσε, τον άρρωστο που γιατρεύτηκε, τον ετοιμοθάνατο που αναστήθηκε. Γινόμαστε κυνηγοί θαυμάτων που όμως μένουμε στο περίβλημα,στο εξωτερικό,στο εντυπωσιακό πυροτέχνημα και ποτέ δεν μπαίνουμε στην ουσία.

Το θέμα δεν είναι πόσα θαύματα θα δούμε αλλά πόσα θαύματα ζούμε.Αυτά που γεννιούνται μέσα μας. Το μαλάκωμα  της καρδιάς, το άπλωμα της αγκαλιάς. Η συγχώρεση αυτού που μας πλήγωσε, το δάκρυ, η ελπίδα, η ευχή, η της ψυχής προσευχή. Η ωραία αρμονική οικογένεια,το ξήλωμα του ναρκισσισμού,το σπάσιμο του εγωισμού,η ανοχή,η αντοχή και η στις θλίψεις υπομονή.

Τα πιο μεγάλα θαύματα γίνονται με πολλή κόπο, αίμα, ιδρώτα και πόνο. Ας σταματήσουμε λοιπόν το τρέξιμο, κι ας αρχίσουμε το σκάψιμο. Εντός μας. Και όταν αυτό γίνει θα μάθουμε πως στα  πραγματικά θαύματα δεν χρειάζεται να μιλούμε εμείς, μιλάνε αυτά για εμάς.

 

Αλέξης Αλεξάνδρου 23/7/18

Οι διαφορές

Κάποιος ρώτησε κάποτε τον Άγιο Παΐσιο:

- Γέροντα, ποιά είναι η διαφορά μεταξύ Ορθόδοξων και Καθολικών;

Ο Άγιος Παΐσιος έδειξε το κελί του και είπε:

- Το βλέπεις αυτό το κτίριο;

- Το βλέπω.

- Αν βγάλουμε τη λάσπη που υπάρχει, δεν θα στηρίζονται οι πέτρες μεταξύ τους. Αυτό κάνουν οι Καθολικοί. Έβγαλαν το στήριγμα και αποσταθεροποίησαν το οικοδόμημα της Εκκλησίας.

- Τι γίνεται, Γέροντα, με τους Προτεστάντες;

- Α! Αυτοί είναι πιο έξυπνοι. Έβγαλαν και τα πετραδάκια που υπάρχουν και προσπαθούν να σταθεροποιήσουν τις μεγάλες πέτρες μεταξύ τους. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει κανένα οικοδόμημα!

Τρίτη 26 Μαρτίου 2024

Θάνατος και σωτηρία

Ο Θεός απέκρυψε την ώρα του θανάτου μας, διότι μ' αυτόν ακριβώς τον τρόπο, ο Θεός επιτυγχάνει θαυμάσια την σωτηρία μας! Διότι εάν γνώριζε κάποιος την ώρα του θανάτου του, θα περνούσε όλες τις ημέρες της ζωής του μέσα στην αμαρτία και μόνο όταν πλησίαζε η ώρα του θανάτου, θα έτρεχε προς το Βάπτισμα και την μετάνοια. Εφόσον όμως θα είχε ζυμωθεί με την κακία, από την μακροχρόνια συνήθεια, θα έμενε τελείως αδιόρθωτος...

 

Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος

Δευτέρα 25 Μαρτίου 2024

Να λατρεύωμεν Θεόν, να αγαπάμε πατρίδα, νάχωμεν αρετή

« Άν θέλουμε το λίγο να γένη μεγάλο,

πρέπει να λατρεύωμεν  Θεόν,

να αγαπάμε πατρίδα, νάχωμεν  αρετή,

τα παιδιά μας να τα μαθαίνωμεν γράμματα και ηθική»

«… Η Επανάσταση δεν έγινε μονάχα το ’21…»

 

 

Στρατηγός Μακρυγιάννης