Οι 12 απόστολοι

 

Από την Καινή Διαθήκη μαθαίνουμε τα ονόματα των 12 μαθητών του Ιησού, τους οποίους ο ίδιος ονόμασε αποστόλους

Πρώτος (1) Απόστολος είναι ο Πέτρος, ο κορυφαίος των Αποστόλων, ο οποίος προηγουμένως ονομαζόταν Σίμων. Ήταν έγγαμος ψαράς, αγράμματος, αδελφός του Ανδρέα του Πρωτόκλητου, από τη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας, υιός του Ίωνα.

Αυτόν τον Απόστολο μακάρισε ο Κύριος και τον ονόμασε Πέτρο, ενώ την πίστη του αποκάλεσε πέτρα πάνω στην όποια αποφάσισε να οικοδομήσει την Εκκλησία Του.

Κήρυξε το Ευαγγέλιο πρώτα στην Ιουδαία και στην Αντιόχεια , ακολούθως στη Μικρά Ασία και κατέληξε στη Ρώμη. Επειδή εκεί νίκησε με υπερφυσικό τρόπο το μάγο Σίμωνα, σταυρώθηκε από τον αυτοκράτορα Νέρωνα κατακέφαλα, (πάνω τα πόδια – κάτω το κεφάλι), όπως ό ίδιος το ζήτησε και έτσι έλαβε το άφθαρτο στεφάνι του μαρτυρίου, μεταξύ των ετών 66 και 69, αφού άφησε δύο καθολικές επιστολές στην Εκκλησία του Χριστού.

 

Δεύτερος (2) είναι ο Ανδρέας, ο Πρωτόκλητος, ο αδελφός του Πέτρου.Υπήρξε νωρίτερα μαθητής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, αλλά τον εγκατέλειψε για να ακολουθήσει τον Χριστό. Προσέλκυσε και τον αδελφό του λέγοντας: «Εύρήκαμεν τον Μεσσίαν». Θεωρείται ιδρυτής της Εκκλησίας της Κων/πόλεως.

Κήρυξε το Ευαγγέλιο σε όλα τα παραθαλάσσια μέρη της Μαύρης θάλασσας, Βιθυνίας και Βυζαντίου. Αργότερα μέσω Θράκης και Μακεδονίας κατήλθε μέχρι την Αχαΐα. Στην Πάτρα έκανε πολλά θαύματα. Εκεί η διδασκαλία του καρποφόρησε και με τις προσευχές του θεράπευσε θαυματουργικά πολλούς ασθενείς. Ακόμα και η Μαξιμίλιαν, σύζυγος του ανθύπατου Αιγεάτου, αφού τη θεράπευσε ο Απόστολος από τη βαρεία αρρώστια που είχε, πίστεψε στο Χριστό. Το γεγονός αυτό εκνεύρισε τον ανθύπατο και με την παρότρυνση ειδωλολατρών ιερέων συνέλαβε τον Ανδρέα και τον οδήγησε στο μαρτύριο με σταυρικό θάνατο, πιθανώς την εποχή του διωγμού του Νέρωνα. Το λείψανό του έθαψε με ευλάβεια ο πρώτος επίσκοπος Πατρών Στρατοκλής. Το λείψανο του μετά από πολλά χρόνια μεταφέρθηκε στο Ναό των Αγίων Αποστόλων Κωνσταντινουπόλεως.

 

Τρίτος (3) Απόστολος είναι ο Ιάκωβος.

 

Ο Απόστολος Ιάκωβος ήταν υιός του Ζεβεδαίου και της Σαλώμης και πρεσβύτερος αδελφός του Ευαγγελιστού Ιωάννου. Καταγόταν κι αυτός από την Βησθαϊδά της Γαλιλαίας. Ασχολούνταν με την αλιεία μαζί με τον Ιωάννη, έχοντας και οι δύο μαζί τους και τον πατέρα τους, καθώς και πολλούς εργάτες. Είχαν δικό τους πλοίο και συνεργάτης τους ήταν και ο Απόστολος Πέτρος. Παρ’ όλα αυτά όταν άκουσαν το κήρυγμα του Ιησού «ἀφέντες τὸν πατέρα αὐτῶν Ζεβεδαῖον ἐν τῷ πλοίῳ  μετὰ τῶν μισθωτῶν ἀπῆλθον ὀπίσω αὐτοῦ» ( Μαρκ. 1, 20).

Ο Ιάκωβος μαζί με τον Ιωάννη επέδειξαν μεγάλο ζήλο ως Μαθητές του Κυρίου. Γι’ αυτό και εκλήθησαν υιοί βροντής και έγιναν μάρτυρες πολλών μεγάλων γεγονότων, που δεν τα εβίωσαν οι άλλοι Απόστολοι. Έγιναν αποκλειστικοί μάρτυρες της Μεταμορφώσεως του Κυρίου. Είδαν την θαυμαστή ανάσταση της θυγατέρας του αρχισυνάγωγου Ιάρειου και είχαν την ευλογία να προσκληθούν από τον Ιησού κοντά Του κατά τις ώρες της προσευχής και της αγωνίας Του στο κήπο της Γεσθημανή. Η οικειότητα αυτή οδήγησε προφανώς τον Ιάκωβο με τον αδελφό του Ιωάννη να ζητήσουν μέσω της μητέρας τους από τον Κύριο πρωτοκαθεδρία στην εγκόσμια βασιλεία Του, παρανοώντας την αποστολή του Μεσσία. Οι δύο Μαθητές εζητούσαν από τον Χριστό δόξα με ανθρώπινα κριτήρια, έχοντας κατά νου ότι η Βασιλεία Του είναι αισθητή. Ο Χριστός όμως, διορθώνοντας την εσφαλμένη δοξασία τους, υποδεικνύει την πραγματική και αιώνια δόξα, η οποία διέρχεται μέσα από το «ποτήριον», που είναι τα Πάθη και ο Σταυρός. Γι’ αυτό τους λέγει: «Οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε. Δύνασθε πιεὶν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω, καὶ τὸ βάπτισμα ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι;».

 

Μετά την Πεντηκοστή ο Απόστολος Ιάκωβος εκήρυξε το Ευαγγέλιο στην ευρύτερη περιοχή της Παλαιστίνης. Μεγάλο πλήθος ανθρώπων μεταστρεφόταν στη νέα πίστη και άλλαζε τρόπο ζωής χάρη στο έργο του Ιακώβου. Αυτό εθορύβησε ιδιαίτερα τους άρχοντες των Ιουδαίων, οι οποίοι, το έτος 44 μ.Χ. τον συνέλαβαν και τον αποκεφάλισαν, ως αμνό, με διαταγή του Ηρώδου του Αγρίππα.

Εορτάζει στις 30 Απριλίου εκάστου έτους.

 

Τέταρτος (4) είναι ο Ιωάννης ο Ευαγγελιστής και Θεολόγος, αδελφός του Ιακώβου. Είναι ο συγγραφέας του τετάρτου και εκτενούς ευαγγελίου καθώς και ο συγγραφέας του βιβλίου της Αποκαλύψεως και τριών καθολικών επιστολών. Πήρε την ονομασία θεολόγος εξ αιτίας των υψηλών θεολογικών νοημάτων του ευαγγελίου που συνέγραψε και συγκεκριμένα της σημαντικής χριστολογίας που ανέπτυξε. Υπήρξε από τους πλέον αγαπημένους μαθητές του Κυρίου, ο οποίος διακρινόταν για την αγάπη του και για το οικουμενικό πνεύμα της διδασκαλίας του. Κήρυξε το Ευαγγέλιο στη Μικρά Ασία. Εξορίστηκε στην Πάτμο, όπου πλήθη απίστων προσήλθαν στο Χριστιανισμό. Όταν επέστρεψε στην Έφεσο αναπαύθηκε εν ειρήνη (περίπου 95 χρονών).

Πέμπτος (5) Απόστολος του Χριστού είναι ο Φίλιππος. Καταγόταν από τη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας. Κήρυξε το Ευαγγέλιο στη Μικρά Ασία (Λυδία και Μυσία), μαζί με τον Βαρθολομαίο και την αδελφή του Μαριάμνη. Βρήκε μαρτυρικό θάνατο στην Ιεράπολη της Φρυγίας, καθώς τρυπήθηκε στους αστραγάλους και καρφώθηκε σ’ ένα ξύλο. Λόγω σεισμού πού ακολούθησε οι συνοδοί του αφέθηκαν ελεύθεροι.

 

Έκτος (6) είναι ο Βαρθολομαίος ή Ναθαναήλ.

Δίδαξε το Χριστιανισμό στους Ινδούς και μαζί με τον Ιούδα στην Αρμενία. Οι δυο τους θεωρούνται θεμελιωτές της Αρμενικής Εκκλησίας. Μαρτύρησε στην Ουρβανούπολη με σταυρικό θάνατο, με το κεφάλι προς τα κάτω, κατά διαταγή του βασιλιά Αστυάγη. Εκεί παρέδωσε το πνεύμα του και έλαβε το στέφανο του μαρτυρίου.

 

Έβδομος (7) Απόστολος είναι ο Θωμάς .Ήταν Ιουδαίος στην καταγωγή και, όπως και άλλοι μαθητές, ασκούσε το επάγγελμα του ψαρά. Εγκατέλειψε το επάγγελμά του και ακολούθησε το Χριστό, όταν εκείνος του το ζήτησε. Ήταν από τους ένθερμους μαθητές, όμως μετά την ανάσταση ολιγοπίστησε και δεν πίστεψε ότι ο Χριστός αναστήθηκε, παρά μόνον όταν ψηλάφισε στα χέρια Του τα σημάδια της Σταύρωσης, στη δεύτερη εμφάνιση του Χριστού στους μαθητές μετά την ανάσταση Του. Κατά τη χριστιανική παράδοση, μετά από Θεία Παρέμβαση ταξίδεψε ως την Ινδία, όπου ξεκίνησε το ιεραποστολικό του έργο, προσηλυτίζοντας και βαπτίζοντας Χριστιανούς πολλούς ειδωλολάτρες.

Κατόπιν ταξίδεψε ανατολικότερα, όπου βασίλευε κάποιος με το όνομα Μίσδιος. Εκεί ο Θωμάς συνέχισε την ιεραποστολή, όταν βάπτισε όμως τη γυναίκα και τα παιδιά του Μίσδιου, εκείνος οργίστηκε και έδωσε εντολή να θανατωθεί ο Άγιος. Το σώμα του έθαψαν οι Χριστιανοί της περιοχής και κατά την παράδοση στον τάφο του γίνονταν πολλά θαύματα. Το ιερό λείψανο του Αγίου Θωμά παρέμεινε εκεί έως ότου ο γιος του Μεγάλου Κωνσταντίνου το μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη. Το 1204 το λείψανο μεταφέρθηκε στη Ρώμη, μαζί με τα λείψανα άλλων Αγίων που εκλάπησαν ως λάφυρα κατά την Δ’ Σταυροφορία.Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Θωμά στις 6 Οκτωβρίου.

 

 Όγδοος (8) είναι ο Ματθαίος, ο Τελώνης, αδελφός του Ιακώβου του Αλφαίου.Καταγόταν από την Γαλιλαία και εργαζόταν ως τελώνης, (φοροεισπράκτορας). Κάποια ημέρα που ο Ιησούς περνούσε από την Καπερναούμ, όπου ο Ματθαίος κατοικούσε, τον είδε και γνωρίζοντας την εσωτερική του ψυχή του ζήτησε να Τον ακολουθήσει. Ο Ματθαίος χωρίς δεύτερη σκέψη άφησε την εργασία του και από τότε ήταν δίπλα Του. Κήρυξε το Ευαγγέλιο στους Πάρθους καί Μήδους στους οποίους ίδρυσε Εκκλησία, μετά από πολλά θαύματα πού έκανε σ’ αυτούς. Λίγα είναι γνωστά για τη ζωή και τη δράση του Ματθαίου. Αν και μεταγενέστερες παραδόσεις μιλούν για μαρτυρικό θάνατο στην πυρά ή εκτέλεση με ξίφος, η πιθανότερη εκδοχή είναι αυτή του Ηρακλείωνα την οποία παραθέτει ο Κλήμης Αλεξανδρείας και αναφέρει ότι ο Ματθαίος πέθανε από φυσικό θάνατο.

 

Ένατος (9)  είναι ο Ιάκωβος ο υιός του Αλφαίου, αδελφός του Λευί δηλαδή  του Ματθαίου.

Λέγεται και Ιάκωβος ο μικρός, προς διάκριση από τον Ιάκωβο το μεγάλο, τον αδελφό του Ιωάννου, αλλά και προς διάκριση από τον Ιάκωβο τον Αδελφόθεο. Ο Απόστολος Ιάκωβος, o υιός του Αλφαίου, ήταν ένας εκ των μαθητών και αποστόλων του Ιησού Χριστού. Για τη δράση του και τη θέση του στην στην αρχέγονη εκκλησία δε γνωρίζουμε τίποτα, αφού η αρχαία παράδοση σιωπά. Κατά το βιογράφο του Νικήτα Παφλαγόνα, κήρυξε το ευαγγέλιο στη Γάζα, την Ελευθερούπολη και τις γειτονικές περιοχές και υπέστη μαρτυρικό θάνατο στην Αίγυπτο στην πόλη Οστρακίνη. Ο ίδιος μνημονεύεται από όλους τους Ευαγγελιστές πάντοτε στην ένατη θέση του αποστολικού κύκλου και διακρίνεται σαφώς τόσο από τον έτερο Ιάκωβο, υιό του Ζεβεδαίου, όσο και από τον Ιάκωβο τον αδελφόθεο, παρά τις όποιες προσπάθειες ταυτίσεως έχουν γίνει μέχρι σήμερα. Η μνήμη του εορτάζεται στις 9 Οκτωβρίου.

Δέκατος (10) Απόστολος είναι ο Σίμων ο Κανανίτης ,  ο Ζηλωτής. Ονομάζεται Κανανίτης λόγω της καταγωγής του από την Κανά της Γαλιλαίας Τα προσωνύμια Κανανίτης και Ζηλωτής του αποδίδονται για να διακρίνεται από τον άλλο Σίμωνα που υπήρχε μεταξύ των αποστόλων, το Σίμωνα Πέτρο. Για τον απόστολο Σίμωνα δε διασώζονται πολλές πληροφορίες. Εικάζεται ότι ήταν ζηλωτής, εξ ου και το προσωνύμιο. Σύμφωνα με την παράδοση της εκκλησίας κήρυξε στην Περσία, στην Αίγυπτο και στη Μαυριτανία, ενώ μαρτύρησε με σταυρικό θάνατο στην Ιερουσαλήμ ή στη Βρετανία, σύμφωνα με άλλη πηγή. Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 10 Μαΐου.

 

Ενδέκατος (11)  είναι ο Ιούδας Ιακώβου, τον οποίο ο Ματθαίος ονομάζει Λεββαίο ή Θαδδαίο.Ο Απόστολος αυτός αναφέρεται ως 10ος στη σειρά μαθητής από τους Ματθαίο, με τη διαφορά ότι ο Μάρκος τον αναφέρει ως Θαδδαίο. Αναφέρεται επίσης από το Λουκά (6, 16) ως Ιούδας Ιακώβου. Ιούδας πιθανώς ήταν το κύριο όνομά του και το Λεββαίος-Θαδδαίος προσωνύμια που του αποδίδονταν και τα οποία σημαίνουν εύψυχος-θαρραλέος και ευρύστερνος-μεγάθυμος αντίστοιχα. Πληροφορίες για τη ζωή του αποστόλου δεν υπάρχουν, ενώ έγινε μία σχετικά εκτενής έρευνα από Καινοδιαθηκολόγους για να αποσαφηνιστεί η ταυτότητά του.

Σύμφωνα με τον Ιερώνυμο  ο Ιούδας, ο Λεββαίος και Θαδδαίος, κήρυξε στην Αρμενία φέροντας μάλιστα μαζί του και την Ιερή Λόγχη. Μαρτύρησε στο Σαβαρχάμ, νοτιοανατολικά του όρους Αραράτ στην περιοχή Αραντάζ περί το 50, γι αυτό και η Αρμενική εκκλησία θεωρείται αποστολική, θεμελιωμένη στο αίμα του Αποστόλου Ιούδα. Σύμφωνα με άλλες παραδόσεις από τη Συρία ο Ιούδας μαρτύρησε στο Αραντ κοντά στη Βηρυτό. Τέλος κατά το Νικηφόρο Κάλλιστο ο Ιούδας κήρυξε το ευαγγέλιο αρχικά στην Ιουδαία, τη Γαλιλαία και τη Σαμάρεια και εν συνεχεία στη Συρία και τη Μεσοποταμία. Πέθανε στην Έδεσσα (πόλη της νοτιοανατολικής Τουρκίας, η σημερινή Ουρφά). Η μνήμη του εορτάζεται στις 21 Αυγούστου.

 

Δωδέκατος (12) Απόστολος τον Χριστού είναι ο Ματθίας, στη θέση του προδότη Ιούδα του Ισκαριώτη.

 

Ο Ματθίας δεν αναφέρεται στους καταλόγους των αποστόλων που αναφέρονται στα τρία Συνοπτικά Ευαγγέλια. Με βάση το πρώτο κεφάλαιο των Πράξεων, μετά την Ανάληψη του Χριστού, ο Απόστολος Πέτρος πρότεινε στους περίπου 120 μαθητές, να επιλέξουν ένα προκειμένου να καλύψουν τη θέση του Ιούδα στον κύκλο των δώδεκα:

Πρότειναν δύο: τον Ιωσήφ, που τον έλεγαν Βαρσάββα και και που πήρε και το όνομα Ιούστος, και το Ματθία. Ύστερα προσευχήθηκαν και είπαν: «Εσύ, Κύριε, που ξέρεις τις καρδιές όλων, δείξε μας ποιόν από τους δύο αυτούς διάλεξες να αναλάβει τη θέση στο λειτούργημα αυτό και στην αποστολή που εγκατέλειψε ο Ιούδας και πήγε στη θέση που του άξιζε». Ύστερα έβαλαν κλήρους με τα ονόματα τους, κι ο κλήρος έπεσε στο Ματθία, που προστέθηκε στους έντεκα αποστόλους.Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 9 Αυγούστου.