Τρυφερότητα καὶ Ἁγιότητα

 ἅγιος Δημήτριος Στανιλοάε

Ἀπὸ τὸν ἅγιο ἀκτινοβολεῖ πάντοτε ἕνα πνεῦμα γενναιοδωρίας, αὐταπάρνησης, προσοχῆς, συμμετοχῆς, χωρὶς καμμιὰ φροντίδα τοῦ ἑαυτοῦ του· μία θέρμη, ποὺ θερμαίνει τοὺς ἄλλους καὶ τοὺς δίνει τὸ αἴσθημα ὅτι ἀποκτοῦν δυνάμεις καὶ τοὺς κάνουν νὰ νοιώθουν τὴ χαρὰ πὼς δὲν εἶναι μόνοι. Ὁ ἅγιος εἶναι ἕνα ἀθῶο πρόβατο, πρόθυμο πάντοτε νὰ θυσιαστεῖ, γιὰ ν’ ἀναλάβει τὸν πόνο τῶν ἄλλων, ἀλλὰ κι ἕνας ἄσειστος τοῖχος, ποὺ πάνω του μποροῦν νὰ στηριχτοῦν ὅλοι. Συμμετέχοντας μ’ αὐτὸ τὸν τρόπο στὴ μοίρα τῶν ἄλλων, δείχνει ἄλλοτε μία μεγάλη σύνεση κι ἄλλοτε, ἀντίθετα, ἐκφράζεται μὲ διάχυση. Εἶναι περιττὸ νὰ μιλήσει κανεὶς γιὰ τὴν τέλεια ἀνιδιοτέλειά του στὶς σχέσεις του μὲ τοὺς ἄλλους.

Ἐξάλλου, κανεὶς δὲν εἶναι πιὸ ταπεινὸς ἀπ’ αὐτόν, πιὸ ἐλεύθερος ἀπὸ κάθε τί τὸ τεχνητό, πιὸ μακρυὰ ἀπὸ κάθε κομπορρημοσύνη, πιὸ φυσικὸς στὴ συμπεριφορά του, ἐνῶ δέχεται καὶ κατανοεῖ κάθε τί ἀληθινὰ ἀνθρώπινο, ὅλες τὶς ταπεινὲς καὶ κάποτε γελοῖες καταστάσεις τῆς ἀνθρώπινης φύσεώς μας, ποὺ δὲν εἶναι μεγάλη, παρὰ μόνο ὅταν δὲν καυχιέται γιὰ τὸ μεγαλεῖο της. Ἔτσι, ὁ ἅγιος δημιουργεῖ ἀμέσως μία ἀτμόσφαιρα οἰκειότητας, ἀνθρώπινης προσεγγίσεως, φιλίας ἀνάμεσα σ’ αὐτὸν καὶ τοὺς ἄλλους. Ἐξανθρωπίζει αὐτὲς τὶς σχέσεις του μὲ τοὺς ἄλλους καὶ τοὺς βάζει τὴ σφραγίδα τῆς αὐθεντικότητας, ἐπειδὴ καὶ ὁ ἴδιος ἔγινε βαθειὰ ἀνθρώπινος καὶ αὐθεντικός. Μιλάει μὲ τρυφερότητα, ἀποφεύγοντας νὰ κατονομάσει μὲ βαναυσότητα τὶς ἀδυναμίες τῶν ἄλλων καὶ συνάμα δημιουργεῖ τὶς συνθῆκες μίας ἄμεσης, εἰλικρινοῦς καὶ ἀνοικτῆς σχέσεως μὲ τοὺς ἄλλους. Μ’ αὐτὸ τὸν τρόπο τοὺς ὠθεῖ νὰ ὁμολογήσουν τὶς ἀδυναμίες καὶ τὶς ἁμαρτίες τους μὲ εἰλικρίνεια καὶ τοὺς δίνει τὴ δύναμη νὰ τὶς νικήσουν.

Οἱ ἅγιοι ἔφτασαν στὴν καθαρὴ ἁπλότητα, γιατί ἐντὸς τους ἔχουν ξεπεράσει κάθε δυαδικότητα, κάθε διπροσωπία, λέει ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής. Ἔχουν ξεπεράσει τὸν ἀγώνα τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος, τῶν καλῶν προθέσεων καὶ τῶν ἔργων ποὺ πράττουν, τῶν ἀπατηλῶν φαινομένων καὶ τῶν κρυφῶν λογισμῶν, αὐτοῦ ποὺ προσποιοῦνται πὼς εἶναι καὶ αὐτοῦ ποὺ πραγματικὰ εἶναι. Ἔχουν γίνει ἁπλοί, γιατί δόθηκαν ὁλοκληρωτικὰ στὸ Θεό. Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος, ποὺ μποροῦν νὰ δοθοῦν ὁλοκληρωτικὰ καὶ στοὺς ἀνθρώπους, στὶς σχέσεις τοὺς μ’ αὐτούς. Ἂν κάποτε ἀποφεύγουν νὰ κατονομάσουν μὲ βάναυσο τρόπο τὶς ἀδυναμίες τῶν ἀνθρώπων, τὸ κάνουν γιὰ νὰ μὴν τοὺς ἀποθαρρύνουν καὶ γιὰ νὰ αὐξήσουν μέσα τους τὴν αἰδῶ, τὴ λεπτότητα, τὴν ἀναγνώριση, τὴν ἁπλότητα καὶ τὴν εἰλικρίνεια. Οἱ ἅγιοι πάντοτε ἐνθαρρύνουν. Γι’ αὐτὸ καὶ κάποτε μειώνουν τὶς ὑπερβολικὲς διαστάσεις, ποὺ δίνουν στὶς ἁμαρτίες τους, τὰ πάθη καὶ τὶς ἀδυναμίες τους οἱ ἄνθρωποι μὲ τὴ φαντασία τους. Τοὺς ἐλευθερώνουν ἀπὸ τὸ αἴσθημα τῆς ἀπελπισίας ἢ τῆς ὁλοκληρωτικῆς ἀδυναμίας. Ἀλλὰ καὶ τὴν ὑπερηφάνεια τῶν ἄλλων τὴν μειώνουν κάποτε μὲ μία λεπτὴ διάθεση.

Χαμογελοῦν, μὰ δὲν ξεσποῦν σὲ γέλια ἢ σαρκασμό. Ἄλλοτε μπροστὰ σὲ ἀνήθικες πράξεις καὶ καταδικαστέα πάθη ἐκφράζουν τὴ σοβαρότητά τους, χωρὶς νὰ ἐμπνέουν τὸν τρόμο. Προσδίνουν μία ἄπειρη ἀξία στοὺς πιὸ ταπεινοὺς ἀνθρώπους, ἐπειδὴ ὁ ἴδιος ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ μὲ τὴ σάρκωσή Του ἔδωσε σὲ κάθε ἄνθρωπο τὴν ἄπειρη αὐτὴ ἀξία. Στὸν κάθε ἄνθρωπο οἱ ἅγιοι βλέπουν τὸν Χριστό, καθὼς ἀναφέρουν στοὺς λόγους τοὺς ὁρισμένοι πνευματικοὶ Πατέρες. Ἀλλὰ ταυτόχρονα κατεβάζουν τὸν ἐγωισμὸ τῶν ἄλλων, παρουσιάζοντας τὸν ἑαυτὸ τους ὡς ὑπόδειγμα ταπεινοφροσύνης. Μ’ αὐτὸ τὸν τρόπο ἀποκαθιστοῦν συνεχῶς τὴ φυσικὴ ἑνότητα ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους.

Μὲ τὴν ταπεινοφροσύνη του ὁ ἅγιος διαβαίνει σχεδὸν ἀπαρατήρητος, ἀλλὰ εἶναι πάντα παρών, ὅταν κάποιος ἔχει ἀνάγκη στηρίξεως, παρηγοριᾶς, ἐνθαρρύνσεως. Παραμένει κοντὰ σὲ ἐκεῖνον, ποὺ οἱ ἄλλοι ἐγκαταλείπουν. Γι’ αὐτὸν καμιὰ δυσκολία δὲν εἶναι ἀνυπέρβλητη, κανένα ἐμπόδιο ἀνίκητο, ὅταν πρόκειται νὰ σώσει κάποιον ἀπὸ μία ἀπελπιστικὴ κατάσταση. Δείχνει τότε μία καταπληκτικὴ δύναμη καὶ δεξιοτεχνία, συνυφασμένη μὲ μία ἠρεμία καὶ μία ἄσειστη ἐμπιστοσύνη, γιατί πιστεύει σταθερὰ στὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ, τὴν ὁποία ζητεῖ μὲ ἐπίμονη προσευχή.

Εἶναι τὸ πιὸ ἀνθρώπινο καὶ ταπεινὸ ὄν, ἀλλὰ συνάμα καὶ μία ἀσυνήθιστη καὶ ἐκπληκτικὴ φυσιογνωμία. Προκαλεῖ στοὺς ἄλλους τὸ αἴσθημα ὅτι ἀποκαλύπτει ἐντός του καὶ ἐντός τους, τὴν ἀληθινὴ ἀνθρώπινη φύση.

Κι αὐτὴ ἡ ἀνθρώπινη φύση ἔχει τόσο καλυφθεῖ ἀπὸ τὸ τεχνητό, ἀπὸ μία προσπάθεια νὰ φαίνεται αὐτὸ ποὺ δὲν εἶναι, ὥστε, σὰν φθάσει ν’ ἀποκαλυφθεῖ, νὰ ἐκπλήσσει, γιατί μοιάζει μὲ κάτι ἀφύσικο.

Ὁ ἅγιος εἶναι ὁ πιὸ εὐπροσήγορος ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους καὶ συνάμα, ἄθελά του, ἐπιβάλλεται. Εἶναι ἐκεῖνος, ποὺ προσελκύει περισσότερο τὴν προσοχὴ καὶ προκαλεῖ περισσότερο τὸν σεβασμό. Γίνεται στενὸς φίλος γιὰ τὸν καθένα, ἐκεῖνος πού σᾶς καταλαβαίνει καλύτερα, πού σᾶς κάνει νὰ αἰσθάνεστε πιὸ ἄνετα μπροστά του, καὶ συνάμα στενόχωρα, μὲ τὸ νὰ σᾶς ὁδηγεῖ στὴ γνώση τῶν ἠθικῶν σας ἐλλείψεων καὶ τῶν ἁμαρτημάτων, ποὺ ἀποφεύγετε νὰ δῆτε. Σᾶς γεμίζει μὲ τὸ ἁπλὸ μεγαλεῖο τῆς καθαρότητάς του καὶ μὲ τὴ θέρμη τῆς καλοσύνης καὶ τῆς προσοχῆς του· προκαλεῖ ἐντός σας τὴ ντροπή, ποὺ ἔχετε ἕνα τόσο χαμηλὸ ἐπίπεδο, ποὺ ἔχετε παραμορφώσει μέσα σας τὴν ἀνθρώπινη φύση, ποὺ εἶστε ἀκάθαρτος, τεχνητός, γεμάτος ὑποκρισία, μικροπρέπεια. Ὅλα αὐτὰ παίρνουν μίαν ἀνάγλυφη ὄψη καταπληκτική, στὴν ἀκούσια σύγκρισή της μὲ αὐτὴ τοῦ ἁγίου.

 

Πηγή/Έκδοση: Προσευχή, ἐλευθερία, ἁγιότητα, ἔκδ. Λειμών 1980

 

Την Δευτέρα 29 Ιουλίου 2024 έγινε η ανακομιδή των τιμίων λειψάνων του Αγίου Δημητρίου Στανιλοάε στην Ιερά Μονή Τσερνίκα της Ρουμανιας.

 

Πηγή: https://iconandlight.wordpress.com